رزم و بزم شاهنامه در پرده های بازاری قهوه خانه ای

نویسنده

چکیده

از جمله دلایل وجود روایات پیرامون پهلوانان اساطیری، نبرد با شر و اهریمن بوده که همین موجب پایداری دین مهری و یا مزدایی می­ شد. وظیفه اصلی پهلوانـان، پاسداری و نگهداری از پـاکی و روشنی بوده و آنها در این راه از یـزدان پاک کمک می­­ گرفتند. این روایات سینه به سینه منتقل شدند تا اینکه فردوسی آنها را جاودانه کرد. پس از فردوسی و در دوره ­­ای که مینیاتور شکل گرفت، تصاویر متعددی از شاهنامه کشیده شد؛ ولی از آنجایی که ذات مینیاتور با مختصات حماسه در تضاد بود، به ­درستی نمی ­توانست روح پر جنب و جوش حماسه را در قالب خود تصویر کند. در دوره صفویه، مینیاتور به اوج نرمش خود رسید؛ و در دوره زندیه، نقاشیِ رنگ ­و روغن و اندازه ­های بزرگ رواج یافت، مینیاتور در قالب جدیدی ارائه شد و ترکیبی شد از روش نقاشی سنتی با رنگ­هایی کدرتر از گذشته و متأثر از هنر نقاشی اروپایی. بیشتر تصاویر در این دوره مربوط به بزم­های درباری، درباریان و شاهزادگان بود تا داستان­هایی از حماسه­ های ملی. این سبک از نقاشی در دوره قاجار تکمیل شد.

کلانتری، منوچهر؛ «رزم و بزم شاهنامه در پرده ­های بازاری قهوه­ خانه ­ای»، نشریه هنر و مردم، دوره 12، شماره 134، آذر 1352.