بازنمایی اصناف موجود در یک سند قرن نهم و شهرآشوبهای فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری ایران شناسی، بنیاد ایران شناسی - دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

سندپژوهی یکی از مهم­ترین رشته­ های موجود در مطالعات تاریخی و اجتماعی است. اطلاعات حیاتی در باب اجتماع که حلقه گمشده مطالعات تاریخی است، در اسناد بسیار پررنگ است؛ اطلاعات گران­قیمتی که در اسناد وجود دارد را به ­ندرت می­توان در کتب تاریخی یافت. اصناف در تاریخ اقتصادی و حتی مکاتب عرفانی ایران بسیـار اثـرگذار بوده­ اند. در این مقاله، تـلاش می شود در حد وسع نگارنده در نخستین تلاش در عرصه سندخوانی، اصناف موجود در یکی از اسناد قرن نهم و شهرآشوب­های فارسی، توأم با هم نمایانده شود. مطالعه اسناد ما را با گذار و تغییر و تحول اصناف آشنا می­ کند. اصناف اشاره­ شده در این سند همچون زرگر، صرّاف، قاضی و عطّار همچنان به حیات خود ادامه می ­دهند.

کلیدواژه‌ها


1- انوری، حسن؛ اصطلاحات دیوانی دورۀ غزنوی و سلجوقی، تهران: کتابخانۀ طهوری، 1355.
2- جعفری لنگرودی، محمّد جعفر؛ ترمینولوژی حقوق، تهران: کتابخانۀ گنج دانش، چاپ دهم، 1394.
3- درخشان، مهدی؛ اشعار حکیم کسایی مروزی و تحقیقی در زندگانی و آثار او، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1364.
4- دهخدا، علی­ اکبر؛ لغتنامه، زیر نظر محمد معین، شماره حرف «و»: 1، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، بی ­تا.
5- دیانت، ابوالحسن؛ فرهنگ تاریخی سنجش­ها و ارزش­ها، جلد اول: اوزان و مقیاس­ها، تبریز: انتشارات نیما، 1367.
6- دیانت، ابوالحسن؛ فرهنگ تاریخی سنجش­ها و ارزش­ها، جلد دوم: نقود و مسکوکات، تبریز: انتشارات نیما، 1367.
7- راوندی، مرتضی؛ تاریخ اجتماعی ایران، جلد سوم، تهران: موسسۀ انتشارات امیرکبیر، 1356.
8- شیخ­ الحکمایی، عمادالدّین؛ فهرست اسناد بقعۀ شیخ صفی­ الدّین اردبیلی، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، 1388.
9- صدری افشار، غلامحسین؛ فرهنگ مشاغل سنتی شامل شغل­های نظامی، اداری، فنی، تجاری، خدماتی و کشاورزی، تهران: نشر آگه، 1394.
10- کیوانی، مهدی؛ پیشه ­وران و زندگی صنفی آنان در عهد صفوی، جستارهایی در تاریخ اجتماعی - اقتصادی ایران، تهران: ترجمۀ یزدان فرخی، 1395.
11- گلچین معانی، احمد؛ شهرآشوب در شعر فارسی، تحریر ثانی، تهران: نشر روایت، 1380.
12- مسعود سعد سلمان؛ دیوان اشعار مسعود سعد، جلد دوم، به ­اهتمام و تصحیح دکتر مهدی نوریان، اصفهان: انتشارات کمال، 1364.
13- مَهسَتی گنجوی؛ دیوان مَهسَتی گنجوی، به ­اهتمام و تصحیح و تحشیۀ سیّد محمّد طاهری شهاب، تهران: انتشارات کتابخانۀ ابن­سینا، 1347.
14- نعمتی ­پور، عفّت؛ تشکیلات سیاسی- اقتصادی اصناف در عصر صفوی (907-1038ق/ 1501-1629م)، پایان­نامۀ کارشناسی ارشد رشته تاریخ ایران دورۀ اسلامی، دانشگاه الزّهرا(س)، تهران، 1382.