نقش زرتشتیان کرمان در آموزش و پرورش نوین ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته کارشناسی ارشد ایران شناسی دانشگاه شهید بهشتی (بنیاد ایران شناسی)، تهران، ایران

چکیده

آموزش ‌و پرورش یکی از مهم‌ترین اصولی است که در دین زرتشتی به آن سفارش شده­ است؛ به‌نحوی‌که کمک به همنوع در راه علم و تربیت، به‌عنوان یکی از اقسام سه‌گانه خیرات در وندیداد مطرح می‌شود. پس از ایجاد آموزش‌ و پرورش به سبک نوین که به دنبال اصلاحات افرادی چون امیرکبیر، در ایران شکل گرفت؛ زرتشتیان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین گروه‌های اجتماعی کرمان که پس از اصلاحات نماینده پارسیان هند -مانکجی لیمجی هاتریا- جان تازه‌ای گرفته بودند،  اقدامات اساسی در حوزه آموزشی کرمان پدید آوردند.
این پژوهش بر آن است که با بیان اقدامات فرهنگی زرتشتیان، علاوه بر نشان دادن جایگاه و نقش ایشان در حوزه آموزشی کرمان، اهداف ایشان را از ارائه این خدمات مورد بررسی قرار دهد. در این راستا، پس از مرور تاریخچه آموزشی ایران خصوصاً در مورد زرتشتیان در کرمان، اقدامات فرهنگی ایشان در تاریخ معاصر کرمان با استناد به منابع کتابخانه‌ای، اسناد و مشاهدات میدانی به روش توصیفی جمع‌آوری‌شده­ است.

کلیدواژه‌ها


الف) کتابها و مقالات
آدمیت، فریدون؛ فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت، تهران: انتشارات سخن، 1340.
امینی، تورج؛ اسنادی از زرتشتیان معاصر ایران (1258-1338)، تهران: انتشارات سازمان اسناد ملی ایران، 1380.
بار، کای؛ آسموسن، یِس پِتِر؛ بویس، مری؛ دیانت زرتشتی، ترجمه فریدون وهمن، تهران: نشر ثالث، چاپ دوم، 1389.
باستانی پاریزی، محمدابراهیم؛ پیر سبزپوشان، تهران: نشر نی، 1379.
بویس، مری؛ «مانکجی لیمجی هاتریا در ایران»، ترجمه هاشم رضی، چیستا، سال سوم، ش 6، 1364.
بویس، مری؛ آیین زرتشت، کهن روزگار و قدرت ماندگارش، ترجمه ابوالحسن تهامی، تهران: انتشارات نگاه، 1386.
پرخیده، بوذرجمهر؛ تاریخ معاصر زرتشتیان، تهران: انجمن زرتشتیان ایران، 1385.
دانشور، محمد؛ محله‌های قدیمی شهر کرمان، کرمان: مرکز کرمان‌شناسی، 1388.
روح‌الامینی، فاطمه­ بیگم؛ گنجینه (آموزش ‌و پرورش کرمان در آینه تاریخ)، کرمان: مؤسسه آفتاب کرمان، 1384.
روح‌الامینی، فاطمه ­بیگم؛ دانشسرای مقدماتی پسران و دختران، کرمان: مرکز کرمان‌شناسی، 1390.
سایکس، سر پرسی؛ سفرنامه سرپرسی سایکس (ده­هزار مایل در ایران)، ترجمه حسن سعادت نوری، تهران: انتشارات لوحه، 1363.
سروشیان، جمشید؛ تاریخ زرتشتیان کرمان در این چند سده، کرمان: چاپخانه شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1371.
سروشیان، جمشید؛ سوادآموزی و دبیری در دین زرتشت، کالیفرنیا: بی­نا، 1988.
شاهرخ، کیخسرو؛ زرتشت پیامبری که از نو باید شناخت، کرمان: فرهنگ، 1386.
شهمردان، رشید؛  فرزانگان زرتشتی، تهران: چاپ راستی، نشریه سازمان جوانان زرتشتی بمبئی، 1330.
کسروی، احمد؛  تاریخ مشروطه ایران، تهران: امیرکبیر، 1354.
گلاب­ زاده، محمدعلی؛ زن کرمانی روشنای زندگانی، کرمان: مرکز کرمان‌شناسی، 1394.
نجمی، شمس‌الدین؛ گاهشمار تاریخ کرمان، کرمان: مرکز کرمان‌شناسی، 1381.
نمیرانیان، کتایون؛ زرتشتیان ایران پس از اسلام تا امروز، کرمان: مرکز کرمان‌شناسی، 1386.
ب) گفتگو
کاویانی، منوچهر (1312- )؛ مدیر اسبق دبیرستان ایرانشهر، مهر 1397.