امیرکبیر از نگاه بیگانگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

فارغ التحصیل رشته ایران شناسی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

میرزا تقی خان فراهانی مشهور به امیرکبیر در نظرِ ایرانیان سیاستمداری بادرایت و دلسوخته ایران و ایرانی است. اگرچه مدت صدارت او اندک بود و کوردلان و تنگ نظران وطن وجودش را برنتافتند، اما در همین مدت اندک منشأ اقدامات و اصلاحات اساسی شده بود.

امیرکبیر پیش از آنکه به صدارت برسد؛ در دوره سلطنت محمد شاه قاجار به عنوان رئیس هیأت نمایندگی ایران به کنفرانس ارزروم (ارزنة الروم) برای حل اختلافات سیاسی ایران و عثمانی اعزام شد و بعد از حدود 4 سال مذاکره، سرانجام موفق شد توافق میان طرفین برقرار سازد. در جریان کنفرانس، حالات و رفتار و گفتار میرزا تقی خان مورد توجه فرستادگان روس و انگلیس بود. این پژوهش ابتدا نگاهی گذرا بر زندگینامه امیرکبیر می اندازد، سپس در صدد آن است تا دریابد سیاستمداران و نویسندگان غیرایرانی درباره امیرکبیرِ ایران در جریان کنفرانس ارزروم چه گفتند و چه نوشتند و در پایان به سرانجامِ کار امیر اشاره می کند.

کلیدواژه‌ها


آدمیت، فریدون؛ امیرکبیر و ایران، تهران: انتشارات خوارزمی، چاپ ششم، 1361.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان؛ صدرالتواریخ، تصحیح محمد مشیری، تهران: روزبهان، چاپ دوم، 1357.
رضاقلی، علی؛ جامعه‌شناسی نخبه‌کُشی، تهران: نشر نی، چاپ بیست­وهشتم، 1387.
شمیم، علی‌اصغر؛ ایران در دورة سلطنت قاجار، تهران: انتشارات زریاب، چاپ پنجم، 1388.
مهدوی، عبدالرضا هوشنگ؛ تاریخ روابط خارجی ایران، تهران: امیرکبیر، چاپ بیستم، 1393.
کرزن، رابرت؛ «خاطره من از امیرکبیر»، ترجمه حسین ابوترابیـان، مجله نگین، شماره 169، امرداد 1358، ص­ص 20-25.
گوبینو، ژوزف آرتور (دو)؛ سه سال در آسیا، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی. تهران: کتابسرا، 1367.