جغرافیای ایران باستان از دیدگاه بطلمیوس و موسی خورنی (بر پایه کتاب ایرانشهر اثر یوزف مارکوارت)

نویسنده

دبیر انجمن علمی ایران شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

یوزف مارکوارت(۱۹۳۰-۱۸۶۴م) زبـان­ شناس، تاریخ ­پـژوه، جغرافیـدان، شرق­ شنـاس و ایـران­ شنـاس نامدار آلمانی، بـا تسلط بی­ نظیرش بر زبانهای ایرانی، ارمنی، یونانی، سریانی و چینی، و اطلاعات بالایی که از تاریخ و جغرافیای ایران داشت؛ کتاب ارزشمند ایرانشهر را در دو بخش و به ترتیب بر پایه جغرافیای موسی خورِنی و جغرافیای بَطلمیوس و تفسیر این متون کهن جغرافیایی به رشته تحریر درآورد. کتاب ایرانشهر در اواخر سال ۱۸۹۸م به پایان نگارش و در سال ۱۹۰۱م به چاپ رسید. در این جستـار، کوشیده می شود به کمک این کتاب بی ­مانند، مطالعه ­ای در جغرافیای ایران باستان از دیدگاه دو مورخ/ جغرافیدان یادشده به انجام رسد. علی­ رغم تقدم تاریخی بطلمیوس بر خورنی، مطابقِ ترتیبِ نگارشِ مارکوارت در کتاب ایرانشهر؛ نخست دیدگاه خورنی و سپس نگاه بطلمیوس به جغرافیای ایران بررسی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


مارکوارت، یوزف؛ ایرانشهر بر مبنای جغرافیای موسی خورنی، (بخش نخست کتاب ایرانشهر) ترجمه مریم امیراحمدی، تهران: انتشارات اطلاعات، 1373.
مارکوارت، یوزف؛ ایرانشهر در جغرافیای بطلمیوس، (بخش دوم کتاب ایرانشهر) ترجمه مریم امیراحمدی، تهران: انتشارات طهوری، 1382.